Enzym tiêu hóa (men tiêu hóa) đóng vai trò quan trọng trong việc phân hủy thức ăn bằng cách tăng tốc độ phản ứng hóa học biến chất dinh dưỡng thành các chất mà đường tiêu hóa có thể hấp thụ.
Enzym tiêu hóa tồn tại trong nước bọt, tuyến tụy, túi mật, gan và ruột.
Các loại enzyme khác nhau có chức năng phân hủy các chất dinh dưỡng khác nhau:
- Enzyme Amylase: phân hủy carborhydrate và tinh bột
- Protease - enzyme: tiêu hóa protein
- Lipase: phân hủy chất béo
Men tiêu hóa hoàn toàn khác với men vi sinh.
- Men vi sinh là các bào tử vi khuẩn có ích cộng sinh tại đường ruột, được sản xuất đông khô, khi uống vào sẽ làm phong phú thêm hệ vi sinh thường trú ở ruột.
- Men tiêu hóa là các hợp chất hóa học thực thụ được tổng hợp nhân tạo, có chức năng hỗ trợ tiêu hóa
Bình thường hệ tiêu hóa của chúng ta có chứa đầy đủ các men cần thiết để tiêu hóa thức ăn. Ví dụ tuyến nước bọt tiết enzym amylase tiêu hóa tinh bột, lipase lưỡi bắt đầu quá trình tiêu hóa lipid/chất béo; dạ dày tiết dịch vị và men pepsin giúp tiêu hóa protein; tuyến tụy tiết amylase, lipase, protease tiêu hóa chất đường bột, lipid/chất béo và một số vitamin tan trong chất béo, protein.... Ngoài ra còn có các loại men tiêu hóa chất cellulose (chất xơ có trong các loại thực phẩm, rau) như cellulase, hemicellulase...
Trong một số trường hợp, enzyme nội sinh trong cơ thể không đủ đáp ứng cho nhu cầu hoạt động của hệ tiêu hóa dẫn đến thiếu hụt enzyme thì cần bổ sung men tiêu hóa thông qua các sản phẩm được bán trên thị trường. Tuy nhiên, những trường hợp dùng men tiêu hóa không đúng chỉ định thì có thể không mang lại hiệu quả tốt hơn mà còn có thể gây nguy hại cho người sử dụng.
Vài điều cần lưu ý khi dùng men tiêu hóa:
- Thời gian dùng chỉ tối đa là 2 tuần không được dùng liên tục, kéo dài. Vì việc dùng men tiêu hóa kéo dài không những không thu được lợi ích như mong muốn mà còn làm thay đổi chức năng cơ quan tiêu hóa theo hướng rất xấu. Nó sẽ tác động vào các cơ quan và bộ phận tiết men, làm các cơ quan này giảm tiết dịch tiêu hóa và mất chức năng.
- Không nên dùng men tiêu hóa trước bữa ăn, cũng không nên dùng men tiêu hóa sau khi ăn từ 2 giờ trở lên. Tốt nhất dùng cùng bữa ăn hoặc ngay sau ăn.
Tóm lại, men tiêu hóa là các enzyme tổng hợp bổ sung từ bên ngoài có tác dụng hỗ trợ chuyển hóa thức ăn, tuy nhiên không nên sử dụng tùy tiện và/hoặc kéo dài để tránh các tác dụng phụ đáng tiếc xảy ra. Cần nắm vững về đối tượng nên dùng và không nên dùng men tiêu hóa; cách dùng như thế nào để sản phẩm này thực sự đem lại tác dụng tốt cho cơ thể. Người sử dụng nên theo tư vấn của bác sĩ hoặc dược sĩ nhằm mục đích sử dụng hợp lý, hiệu quả và an toàn các sản phẩm men tiêu hóa.